Kịch bản gốc "Trò ảo thuật" của Phạm Thùy Nhân, lấy bối cảnh Phan Rí Cửa, nơi ông sinh ra.[1] Ban đầu, kịch bản bị hai đạo diễn từ chối và một số lãnh đạo Hãng phim Giải Phóng không đồng ý cho sản xuất. Giám đốc của Hãng lúc bấy giờ cuối cùng đã chấp nhận nhưng chỉ cấp cho mức kinh phí ít ỏi. Sau khi biên tập xong, bộ phim lại bị lãnh đạo kiểm duyệt và "bỏ xó" hai năm mới được phát hành. [2]

Trong hai năm này. Để bộ phim có thể phát hành, cục trưởng Nguyễn Thụ đề nghị cắt bớt cảnh bong bóng xà phòng vỡ, đổi tựa thành Ngày xưa có kẻ hám vàng. Vẫn không được thông qua, hội đồng đề nghị quay thêm đoạn cuối, khẳng định phim có chủ đề lao động chứ không phải thứ khác. Là nghệ sĩ công chức, đạo diễn Việt Linh buộc phải chấp nhận, bà thay đổi bối cảnh gốc,[1] trong đó đồi cỏ ngoại ô Phan Rang chọn làm cảnh nương rẫy của người đồng bào; lời thoại thêm vào để Già làng định hướng bé Đác: "Muốn có cái ăn cái tay phải làm, cái đầu phải đội mưa đội nắng; không có phép lạ nào hết con à". Bộ phim vẫn chưa được duyệt, một buổi chiếu thử diễn ra cho các nghệ sĩ bàn luận, đa số đều công nhận bộ phim "ổn". Chỉ đến khi thứ trưởng Đình Quang đề nghị đổi tên phim thành Gánh xiếc rong và đạo diễn Đặng Nhật Minh viết bài đăng trên báo Tuổi Trẻ, phim mới được cấp phép, cho dự Liên hoan phim Nantes ở Pháp (1990).[2]

Trước khi được gửi đi Liên hoan phim, bộ phim đã bị chỉnh sửa nhưng bản thân đạo diễn Việt Linh cũng không được biết.[2]